Kornea Nakli
Kornea Nakli (Keratoplasti) Nedir?
Kornea gözümüzün ön kısmında bulunan ince, saydam ve hassas bir dokudur: Bu dokuyu adeta bir saatin camı gibi düşünebiliriz: görünürlük için şeffaf ve düzgün yapıda olmalıdır. Gerek saydamlık kaybı gerekse kornea normal şeklinin bozulması -gözün diğer kısımları sağlam olsa bile- görme kaybına yol açar. Yaygın olarak göz nakli diye bilinen gözün kornea tabakasının nakli (keratoplasti) ile korneada sorunlara bağlı görme kaybı yaşayanlarda görme yeniden kazandırabilir. Kornea nakli günümüzde tüm dünyada en sık uygulanan ve en başarılı nakildir. Bunun nedeni kormeanın damarsız bir doku olması, diğer organ ve doku nakillerine göre red riskinin daha düşük olmasıdır.
Kornea Nakli Hangi Durumlarda Gereklidir?
Korneada saydamlık kaybının en sık rastlanan nedenleri: geçirilmiş katarakt ameliyatı sonrasında endotel hücre yetmezliğine bağlı kalıcı kornea ödemi, mikrobik enfeksiyonlara veya göz uçuğuna (herpetik keratit) bağlı korneada opasiteler, göz travmaları sonrasında oluşan kornea opasiteleri, ailesel geçişli bazı madde anormal birikimine bağlı kornea hastalıklarında (distrofiler) görülmektedir. Korneada şekil bozuklukları ise en sık keratokonus hastalığına (kornea tabakasının öne doğru konikleşmesi ve incelmesi) ve geçirilmiş göz travmalarına bağlı olarak görmekteyiz.
Kalıcı kornea ödemi, korneada yaygın opasite ve lekeler, korneada şekil bozukluğuna (incelmeye) bağlı yüksek astigmatizma gibi durumlar ilaç tedaviler ile her zaman giderilememektedir: Bu gibi durumlarda hastanın tekrar görmeye kavuşması için kornea nakli (keratoplasti) yönteminden faydalanılmaktadır. Keratoplasti ameliyatı gerekli durumlarda katarakt ameliyatıyla ve göz içi lens yerleştirilmesi ile birlikte de yapılabilmektedir.
Kalıcı kornea ödemi, korneada yaygın opasite ve lekeler, korneada şekil bozukluğuna (incelmeye) bağlı yüksek astigmatizma gibi durumlar ilaç tedaviler ile her zaman giderilememektedir: Bu gibi durumlarda hastanın tekrar görmeye kavuşması için kornea nakli (keratoplasti) yönteminden faydalanılmaktadır. Keratoplasti ameliyatı gerekli durumlarda katarakt ameliyatıyla ve göz içi lens yerleştirilmesi ile birlikte de yapılabilmektedir.
Nakil Yapılacak Kornea Dokusu Nasıl Temin Edilir?
Kornea dokusu çeşitli nedenlerle vefat etmiş olan ancak gözü sağlıklı olan kişilerden alınır. Nakil yapılacak kişiye vericiden herhangi bir hastalık geçmemesi için vericinin kanında bulaşıcı hastalıklar (hepatit, HIV gibi), olup olmadığı konusunda tarama yapılır. Kornea dokusu ülkemizde belirli merkezlerde kurulmuş olan Göz Bankaları’ndan temin edilir. Gelişen teknoloji sayesinde vefat eden kişiden sadece kornea dokusu alınmaktadır ve gözün tümünün alınması gerekmez; dolayısıyla cenazenin görünümünde değişikliğe yol açmaz. Alınan kornea dokusu özel saklama solusyonları içine konulur ve Göz Bankası yetkililerince bazı muayenelere tabi tutulur. Bu muayeneler sonucunda nakle uygun bulunan kornea dokusu Ulusal Organ ve Doku Nakli Sisteminde kayıtlı olan en uygun hastaya nakledilmek üzere nakil merkezine ulaştırılır ve doku genellikle bir hafta içinde alıcıya nakledilir. .
Kornea Nakli Ameliyatı Nasıl Yapılır ?
Kornea nakli ameliyatı tercihen genel anestezi altında yapılır. Ameliyatta alıcı kişinin hastalıklı kornea kısmı (genellikle merkezdeki 7-8 mm’lik kısmı) özel yöntemlerle kesilerek çıkarılır ve vericiden alınmış olan saydam ve sağlıklı kornea dokusu değiştirilir. Bu ameliyatta vericinin dokusu ameliyat mikroskobu altında alıcının gözüne çok ince dikişlerle dikilir. Kullanılan dikişler dışarıdan çıplak gözle görülemezler ve ameliyat sonrasında kişinin göz nakli olduğu dışarıdan bakarak anlaşılamaz, göz renginde de değişikliğe yol açmaz. Ameliyat sonrasında hastanın düzenli olarak takip edilmesi ve en az 6 ay süreyle kortizonlu göz damlaları gibi bazı göz damlalarını düzenli olarak kullanması gerekmektedir. Kornea nakli ameliyatı ve ameliyat sonrası takipleri kornea hastalıkları konusunda eğitimi ve deneyimi olan hekimlerce ve uygun merkezlerde yapılabilmektedir.
